Dampyr’in 21. Cilt Kitapları ve Müzikleri - 5 / Georges Brassens

Eski dostlardan Araxe ve onun koruyucu şövalyesi bohem şair Victor bu hikayede karşımıza çıkıyorlar. Gerçi öyküde elinizi ne tarafa sallasanız bir tanıdığa çarpıyor ve sistem karşıtı insanlar topluluğuyla bir araya geliyoruz: Sistem karşıtı insanlar Paris’in yer altında yaşıyor, Araxe alışılmış gece efendilerinin tersine kan emmek yerine adeta intihara meylederek yatağında inzivaya çekilmiştir (sonra kalkar gerçi), Victor zaten bohem bir entelektüel ve kahramanımız Dampyr de emperyalist zihniyetin farklı yönlerini temsil eden vampirleri öldürüyor…  Bu hikayeyi de Georges Brassens’in “Oncle Archibald” şarkısı bütünlüyor, çok da iyi yapıyor.

Büyü Sokağı (Via Del Sortilegio)

Yazan – Boselli

Çizen – Majo

Çeviren – İnci Aslıer

Maceraperest Çizgiler

Bu sayıda, bir büyücü Araxe’yi yakalamak ve güçlerini ele geçirmek için bir oyun oynar ve tuzaklar kurar. Yenilir, uf olur öykü biter.

Benim hoşuma giden kısım Dampyr’in 21. Cildinin 112. Sayfasında başlıyor ve tam 3 sayfa sürüyor. Şair Victor’a ulaşmak isteyen Dampyr (Harlan Draka) “La Téte Coupe”  (Kesik kafa) adlı bara gidiyor ve şairi sahnede elinde gitarıyla şarkı söylerken buluyor: Oncle Archibald (Arşibald amca).

Şarkı, Arşibald amcanın cilveli bir hatun gibi davranan, insanı cezbeden ama uzak durmaya da teşvik eden ölümle karşılaşmasını, ona yenilmesini sonunda da el ele aşık bir çift olarak uzaklaşmalarını anlatıyor. 

Oncle Archibald şarkısı, toplamda 250 şarkı bestelemiş, 20 milyon plak satmış  ve Fransız sanatında adeta ikonlaşmış bir sanatçının, Georges Brassens’in bestelerinden biri. Brassens,  22 Ekim 1921 doğmuş 29 Ekim 1981 yılında aramızdan ayrılmış. Ancak bu dönemde her biri birbirinden değerli şairlerin az bilinen eserlerini şarkılarına uyarlamış: Louis Aragon, Victor Hugo, Jean Richepin, François Villon, Guillaume Apollinaire, Antoine Pol .

II. Dünya Savaşı sırasında çalışma kampına gönderilmiş olan sanatçı daha sonra Paris’e dönerek “Impasse Florimont” adı verilen bir gecekonduya taşınmış, burada uzun yıllar kalmıştır. Burada ev sahibesi Jeanne Planche “Jeanne” adlı şarkısına ilham vermiştir. Savaşın bitiminden 5 ay sonra geri dönen dostlarla buluşmalarla birlikte Georgess Brassens’in anarşizme yakınlaşması başlamıştır.

Buyken bu... Oncle Archibald 1957 yılında ilk kez söylenişinin ardından anarşizm nağmelerinin bestecisi Georgess Brassens’den sonra 2012 yılında bir çizgi roman karakterinin, bohem ve sistem karşıtı bir şairin ağzından (balonundan) Dampyr’in sayfalarında (sayfa 112-114) bize ulaşıyor: "Hepiniz, ikiyüzlüler, diş geçirenler, şarlatanlar, kahinler… Archibald amcaya artık…artık eğlence masraflarınızı ödetemeyeceksiniz!”  

Şarkının Fransızca sözlerini buradan Türkçesini Dampyr’den okuyabilirsiniz. Ve dilerseniz okurken aşağıdan da dinleyebilirsiniz.

Oncle Archibald

O vous, les arracheurs de dents

Tous les cafards, les charlatans

Les prophètes

Comptez plus sur oncle Archibald

Pour payer les violons du bal

A vos fêtes

En courant sus à un voleur

Qui venait de lui chiper l'heure

A sa montre

Oncle Archibald, coquin de sort !

Fit, de Sa Majesté la Mort

La rencontre

Telle un' femm' de petit' vertu

Elle arpentait le trottoir du

Cimetière

Aguichant les hommes en troussant

Un peu plus haut qu'il n'est décent

Son suaire

Oncle Archibald, d'un ton gouailleur

Lui dit : " Va-t'en fair' pendre ailleurs

Ton squelette

Fi ! des femelles décharnees !

Vive les belles un tantinet

Rondelettes ! "

Lors, montant sur ses grands chevaux

La Mort brandit la longue faux

D'agronome

Qu'elle serrait dans son linceul

Et faucha d'un seul coup, d'un seul

Le bonhomme

Comme il n'avait pas l'air content

Elle lui dit : " Ça fait longtemps

Que je t'aime

Et notre hymen à tous les deux

Etait prévu depuis le jour de

Ton baptême

" Si tu te couches dans mes bras

Alors la vie te semblera

Plus facile

Tu y seras hors de portée

Des chiens, des loups, des homm's et des

Imbéciles

" Nul n'y contestera tes droits

Tu pourras crier "Vive le roi!"

Sans intrigue

Si l'envi' te prend de changer

Tu pourras crier sans danger

"Vive la Ligue!"

" Ton temps de dupe est révolu

Personne ne se paiera plus

Sur ta bête

Les "Plaît-il, maître?" auront plus cours

Plus jamais tu n'auras à cour-

ber la tête"

Et mon oncle emboîta le pas

De la belle, qui ne semblait pas

Si féroce

Et les voilà, bras d'ssus, bras d'ssous,

Les voilà partis je n' sais où

Fair' leurs noces

O vous, les arracheurs de dents

Tous les cafards, les charlatans

Les prophètes

Comptez plus sur oncle Archibald

Pour payer les violons du bal

A vos fêtes

Veeee şarkının kendisi:

Not – Çizgi romanda şarkı bitiminde izleyiclerin “yuuh bravo!” diye bağırmaları Fransızca övgü olabilir ama Türkçede hayli kafa karıştırıcı gibi :)

Ümit Kireççi

“Çizgi roman Hayatın İçinde”