Yıllar önce üniversitede öğrenciyken Henrik İbsen’in ünlü oyunu “Peer Gynt”in dramaturji çalışması için almanca bazı kaynaklardan “kuzey mitolojisi” çevirileri yapmıştım. Görsel alışkanlığım var ya projemi Thor resimleriyle süslemiştim. Şimdi olayı tersine çevirip bilgimi Marmara Çizgi’nin dilimize kazandırdığı Thor çizgi romanını daha iyi anlamak isteyenlere yönlendirmek istedim.
Asgard – Kuzey tanrılarının yaşadıkları dağın adı.
Bifrost – Gökkuşağı. Dünyayı Asgard’a bağlayan köprü.
Midgard – Orta Dünya. Dünya. Odin, Wili ve We kardeşler dev Ymir’i öldürerek derisini yüzerler. Bu şekilde dünya onun kanı ve etinden oluşur.
Yggdrasil – Dünyaya kadar kök salmış ağaç.
Odin – Asgard’ın baştanrısı. Tek gözlü olarak da bilinir. İki kargası vardır. Odin’in bir görevi de ölüleri diğer yana götürmektir. Biraz yunan mitolojisindeki Hermes gibidir.
Thor – Odin ve Frigg’in (bazı kaynaklarda Jord’ün) oğlu. Tüm tanrıların ve ölümlülerin en güçlüsü. İlk kez İ.S. 900 yılındaki “Thrym’in Şarkısı”nda (Eski Edda) kayıt altına alınmış “Thor’un Çekicinin Çalınışı” şiirinde karşımıza çıkar. Kuzeydeki adı Thursday’e (Thor Günü), orta avrupadaki adı Donnerstag’a (Donar’ın günü) kaynak olmuştur.
Jord – Dünyanın metaforik kişiliği, tanrıça. Odin çizgi romanda ona Erda (Urd – Niebelungen efsanesindeki adı) ile Gaea (Yunan mitolojisindeki yer tanrıçası) olarak da sesleniyor.
Loki – Kuzey mitolojisinin hilekar, oyunbaz tanrısı. Kuzey mitolojisinde şeytan kavramı olmadığından asla o anlama gelmez. Yaramazdır sadece.
Tyr – Vahşi kurt Fenrir’i beslerken eli ısırılarak koparılan savaş tanrısı.
Balder – Baldur… Yaşam ve ölüm döngüsünün kendisini temsil etmektedir. Thor’un kardeşi. Kuzey mitolojisinde kıyamet sonsuz bir bitiş değil yeni bir başlangıcın başıdır. Balder’in ölümü kıyameti getirir.
Ragnarok – Kıyamet. Balder’in ölümüyle gelir. Annesi Frigg tüm doğayla anlaşma yapmıştır Balder’e ölümcül zarar vermemeleri için. Bir ökseotu hariç. İşte kurnaz Loki bu bilgiyi annenin ağzından alır ve o bitkiden hazırladığı oku kör Hodur’a vererek Balder’i öldürtür. Kıyamet de böylece başlar. Sonsuz bir soğuk ve huzursuzluk. “Asgard İçin” tam da bu olayın devamıdır.
İdun – Snorri Sturluson, İ.S. 1220 yılında Nesir Edda’da anlatmıştır hikayesini. 300 yıl öncesinde de benzer bir hikaye vardır. İdun’un altın elmaları tanrılara gençlik vermektedir. Ancak kıyamet geldiğinde elmalar çalınır. İşte bu kısım çizgi romanda işlenmiştir.
Njord – İdun’un kardeşi. Bereket tanrısı. Çizgi romanda hayli önemli bir görevle maceraya atılır.
Heimdall – Bifrost’un bekçisi. Evrendeki en ufak yaprak hareketini bile görebilen gözcü.
Brynhild – Ölen savaşçıların ruhlarını ebedi öte dünyaya taşıyan Valkyrlerin başı. Sigurd, efsanede kendisini kurtarmıştır. Kocası bir başka kahraman Gunnar’dır.
Valhalla – Elinde kılıcıyla ölmüş savaşçıların sonsuza kadar içtikleri, savaştıkları ve mutlu oldukları öte dünya. 640 kapıdan 960 savaşçı geri dönerek Asgard için dövüşürler kıyamette. Bu çizgi romanda bu da var.
Hel – Onursuzca ölenlerin cezalandırıldığı öte dünyanın (Niflheim) tanrıçası. Loki’nin canavar kızı.
Jotunheim – Devlerin evi.
Nidavellir - Ymir'in bedeninde kurtlar olarak yaşayan cücelerin tanrılar onlara insansı beden ve kıyafet verince yaşadıkları yer. Çizgi romanda İdun oraya gider.seckinbektas@windowslive.com
Ümit Kireççi
Kaynak –
1. Adını hatırlamadığım almanca kaynak.
2. Dünya Mitolojisi, Donna Rosenberg, Yayıma Hazırlayan: Kudret Emiroğlu, Kuzey Avrupa Söylenleri s.307-380, İmge Kitabevi, Ağustos 1998.
1 yorum:
Güzel bir inceleme olmuş.
Okurken hem eski dostları yad ettim hem de keyif aldım. Thursday ise yeni bir bilgi kırıntısı oldu benim için.
Ümit Bey'e ve adını hatırlamadığımız Almanca kaynağa teşekkürler :)
Yorum Gönder