Yazan: Salma Al Wardany ve Caroline Alexander
Çeviri: Gönül Öztopuz
Üstteki illüstrasyonda
Jihen Ben Mahmoud tarafından yaratılan ve ana karakterlerinden birisi Elyssa
Haddad adlı kadın karakter olan Passion Rouge adlı grafik çizgi romanının
karakterleri bir arada görülmektedir.
Çizgi roman panellerindeki kötü adamların sıkıştırdığı Layla'nın polis desteğine dair umutları, polis memurlarından birisinin onu "uygunsuz kıyafetler" giymekten ötürü -bir süveter ve pantolon- kınaması ile tükenir. Sokağa geri döndüğünde, bir başka işkenceci çete ile karşı karşıya gelir ve ancak, kötü adamları değneği ile pataklayıp polis merkezinin korkuluklarına enselerinden sıra sıra dizen Quahera ortaya çıktığında kurtulur.
Quahera, 2011
başkaldırılarının muhafazakarlar ve liberaller arasında ortaya çıkan
tartışmalarının bir mirası olan yeni kuşak Arap çizgi romanlarında, süper-kadın
kahramanlarını simgeleyen bir karakterdir. Genç sanatçılar Orta Doğu ve Kuzey
Afrika'da erkek egemen medeniyetlerin büyük oranda dokunulmadan bıraktığı,
henüz çözümlenmemiş sorunlara odaklanmaktadır.
Almanya'da, Jacobs
Üniversitesi Bremen'de görsel anlatımlar üzerine araştırma yapmakta olan
Lübnanlı sanatçı Lena Merhej, bir röportajında "Kadın süper kahramanlar ve
öne çıkan karakterler, kadınların cinsiyetlerinin boşluğunu doldurduğunu
göstermekte ve hükumetlerin kadın haklarını ihmal ettiğinin altını
çizmektedir," demiştir. Yeni kuşak çizgi roman karakterleri, "daha
iyi bir hayat için hayallerini gerçekleştirip kendi isteklerini yerine
getirmektedir."
Kahire'nin Arapça kelime
karşılığı olan Quahera, aynı zamanda "zafer kazanmış" anlamına
gelmektedir. 19 yaşındaki Mısırlı grafik tasarım öğrencisi Deena Mohamed
tarafından yaratılmış ve Tahrir Meydanı'nda bir çetenin bıçak tehdidi ile bir
kadına tecavüzü sonrası yapılan halk protestolarından aşağı yukarı beş ay
sonra, ilk olarak Haziran ayında internette görünmüştür. Mohamed, bu çizgi romanın,
saldırılara karşı kadınların sessiz olması gerekliliğine bir meydan okuma
eğilimi olduğunu söyler.
İlham Veren Karakter
"Beni kızdıran bir
takım şeylerle baş edebilecek bir süper kahraman yaratmak istedim," der
Mohamed.
Okuyucu kitlesi de bunu
kabul eder. Eylül'den bu yana, Mohamed'in web sitesi neredeyse 500 bin farklı
ziyaretçi tarafından, günde 10 bin kez tıklanma ortalamasına ulaşır ve yerel
yayınevleri tarafından basılı bir edisyon için anlaşma önerileri almaktadır.
Mohamed, Quahera'dan ilham aldıklarını söyleyen Arap kadınları ve genç
kızlarından hergün onlarca mesaj aldığını söylemektedir.
Geçtiğimiz yıl, Dubai'deki
Orta Doğu Film & Çizgi roman Kongresi'nde, Rayann Lawsonia adlı utangaç
kızın, dünyanın kurtarıcısına dönüşümünü anlattığı "Drawn" adlı
grafik çizgi romanın bir bölümünü ilk defa görücüye çıkardığında Sudanlı yazar
Mai El Shoush'un çevresi hayranları tarafından kuşatıldı.
"İnsanların kendileri
ile ilişkilendirebilecekleri güçlü bir Arap kadın karakter yaratmak
istedim," diyen El Shoush'un çizgi romanı bu ay, Amerika merkezli Jabal
Entertainment tarafından piyasaya çıkmayı bekliyor. El Shoush şunu da ekliyor: "Sıkı deri
kostümler içinde görmeye alıştığımız klişeleşmiş Barbie görünümlü plastik
karakterlerden nedret ediyorum."
Seksüel Güç
Yine de diğer grafik çizgi
romanların illüstratörleri, toplumsal tansiyonun yükseltildiği ülkelerde
geçtiğimiz son iki yıl içinde ana kadın karakteri seksüel yönde güçlü
göstermenin bu ülkelerde bir takım fikirlerin değiştirilmesine yardımcı olabileceğini
söylemişlerdir.
Tunuslı sanatçı Jihen Ben
Mahmoud'un Passion Rouge serisindeki ana kadın karakter Elyssa Haddad, kimi
zaman erotik sahnelerde çıplak olarak görülür. Bu, sanatçının kafir olduğu
suçlamalarını da içeren nefret dolu mailler almasını sağlar.
"Arap dünyasının dış
görünüşle ilgili sorunları var," der Ben Mahmoud."İşte bu yüzden
karakterimin cinselliğinin kasten altını çiziyorum: Kendi vücudunun sahibi
kendisi, onu saklayabilir, ortaya çıkarabilir, onunla canı ne isterse onu
yapabilir, bedeni onun utanç kaynağı değildir."
Bu türün güncel olarak öne
çıkan kadın karakterleri, ilk kadın kahramanlar değiller. 1980'lerde, Samira
Shafik ve Ihab Shaker adlı karı kocanın oluşturduğu takım, Mısırlılara Shamsa
ve Dana'nın maceraları olarak tanıtılmıştı. 2006 yılında Lübnanlı sanatçı
Joumana Medlej, kendilerini milisler gibi gösteren şeytani ruhlardan ülkesini
kurtaran ve büyülü güçlere sahip bir kız olan Malaak'ı yaratır.
Yine 2006 yılında, Kuveyt
doğumlu psikolog Naif al-Mutawa 99'u görücüye çıkarır. 99, içlerinde çeşitli
kadın karakterlerin de yer aldığı bir grup Müslüman süper-kahramanın kurduğu
takımdır ve o kadar beğenilir ki, DC Comics'de Superman ve Batman'in yanı sıra
başrolü kaparlar.
Görsel anlatımlar
araştırmacısı Merhej'e göre, yeni sanatçılar için bir başka ilham kaynağı da,
En İyi Animasyon filmi kategorisinde aday gösterilmiş ve sözünü sakınmayan
İranlı bir kızı konu alan 2007 yapımı Persepolis adlı animasyon filmidir.
Merhej ayrıca, internet ve sosyal medyanın da kadınlara Arap Baharı uyanışında
yeni araçlar sağladığını, onların hiç olmadığı kadar geniş kitlelere
ulaşabilmelerinde yardımcı olduklarını söyler.
Orta Doğu Film & Çizgi
roman Kongresi direktörü Ben Caddy, Arap çizgi roman endüstrisinin şimdilik bakir
bir market olduğunun ve illüstratörlerin de "saf bir biçimde işlerini
sevdikleri ve dışavurum istekleri için bunu yaptıklarının" altını çiziyor.
Malaak'ın yaratıcısı Medlej
şunları söylüyor: "Kadınlara karşı bu eşi benzeri görülmemiş şiddet
zamanında, sadece süper kahramanlar değil, sağlam kadın karakterler de Arap
dünyası için gereklidir. Arzuladığımız eşit ve dengeli toplumu edebiyatımızda
yaratabiliriz."
Yeni süper kadın
kahramanların cephaneliğinin bir kısmını şiddet oluşturabilir fakat hukukun
koyduğu kurallara saygı da gözden kaçmaz. Layla'yı kurtarmak için saldırıya
geçen Quahera, bu hesaplaşmanın içine mahkeme günlerinin de dahil olacağını
belirtir.
Kıza döner ve şöyle der,
"Endişelenme, bu adamlara karşı seninle birlikte tanıklık etmek için
bekliyor olacağım."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder