"Diren Çizgi Roman" Sıkı Bir Proje

Türkiye'yi sarsan Gezi Direnişi edebiyattan belgesele, fotoğraftan dergiciliğimize muazzam bir malzeme sağlarken çizgi romanın bundan uzak durması beklenemezdi. İşte Diren Çizgi Roman tam da çizgi romanın ruhuna yakışır bir proje olarak ortaya çıktı. Can T. Yalçınkaya bize projenin detaylarını anlattı:

ÇROP – Bu projenin adı nereden geliyor?

Can T. Yalçınkaya: Projenin adı Gezi Parkıyla başlayıp Türkiye’ye yayılan kitlesel direniş hareketinden ve bunun sokaklara, duvarlara, sosyal medyaya yansımış “diren x” sloganından geliyor. #direngezi #direntürkiye #direncizgiroman

ÇROP – Kimler hangi görevlerle yer alıyor projede?

CTY: Her ne kadar editörlük görevini ben üstlenmiş olsam da projeyi kollektif, demokratik, dayanışmaya ve fikir alışverişine dayalı bir şekilde ilerletiyoruz. Her birimiz dünyanın farklı yerlerinde yaşıyoruz, ama sosyal medyanın imkanlarından faydalanarak senaryolarımız, çizimlerimiz, formatımız ve diğer her şeyle ilgili sürekli olarak diyalog halindeyiz. Direnişin ve sonucunda ortaya çıkan forumların bize gösterdiği gibi dayanışmayla daha güçlüyüz. #dirençizgiroman’da da bu prensiple hareket etmemiz kaçınılmazdı o yüzden.

Şu anda projede ben, Yigilante Kocagöz, Nihal Engin Vrana, Fatih Yürür ve Serdar Kökçeoğlu senarist olarak görev alıyoruz. Okan Bülbül, Ramazan Abbasoğlu, Beyazıt Kelçeoğlu, Tugay Doğrayıcı, Burak Akerdem ve Murat Gürdal Akkoç da illustratör ve çizer olarak yer alıyorlar. Linda Stark başından beri projenin karar süreçlerine katkıda bulunuyor, senaryo ve çizimler konusunda fikir veriyor.

ÇROP – Bu projeyi hayata geçirmek nerden aklınıza geldi? İçinde çizgi roman olan bir projenin geleceğini nasıl görüyorsunuz?

CTY: Bu projeye pek çok şey ilham kaynağı oldu. Direniş sadece farklı düşüncelerden, inançlardan, sosyal sınıflardan gelen insanları iktidara ve zulme bir karşı duruşta kaynaştırmakla kalmadı, müthiş bir sanatsal ve mizahi dışavurumu da körükledi. Biz bu projeyi düşünürken halihazırda pek çok müzik, video, illüstrasyon, graffiti üretimi yapılmıştı, biz de bu üretim patlamasına çizgi roman yaparak katkıda bulunmak istedik. Ayrıca önümüzde Amerika’daki Occupy hareketinden ilham alan “Occupy Comics” gibi bir emsal de vardı. İlk etapta biz de onlar gibi süreli bir çizgi roman antolojisi yayınlayalım diye düşünüyorduk fakat geçtiğimiz günlerde daha kalın bir albüm yapma kararı aldık.

Yakın zamanda çıkan yerli albümler hem basında hem de okuyucular arasında ilgi uyandırdı. Levent Cantek’in senaryolarını yazdığı DumAnkara buna güzel bir örnek. Bizim projemizin de ilgi çekeceğini, şimdiden bizi sevindiren bir ilgi çektiğini düşünüyoruz.

ÇROP – Ekibinizdeki çizgi roman eğilimi ne yönde? Neler okunuyor, hangi türler daha çok tercih ediliyor?

CTY: Ben obur bir okurum. Çizgi roman sanatına bütün olarak ilgi duyuyorum. Akademik olarak da bu konuda çalışmalar yaptım. Yüksek lisans tezim L-Manyak ve Lombak dergileri üzerineydi. Yabancı çizgi romanlarda da benzer underground, punk, karnavalesk, alternatif, anaakımın dışında olan üretimleri severim. Ekibin diğer üyeleri de, Vertigo çizgi romanlarından süper kahramanlara, fumettilerden frankofon çizgi romanlara pek çok türe ilgi duyuyorlar.

ÇROP – Anlatmak istediğiniz, ulaştırmak istediğiniz mesajınız yerini bulacak mıdır dersiniz?

CTY: Biz her şeyden önce sevdiğimiz bir sanat dalında kendimizi ifade etmek istiyoruz. Bir eserin üreticisinin eserin nasıl alımlanabileceği konusunda çok fazla kontrol şansı yoktur. Burada direnişle ilgili belgesel bir çalışma yapmadığımızın ve direnişle ilgili – “direnmek iyidir” dışında – tek bir şeye indirgenebilecek bir mesaj vermeye çalışmadığımızın altını çizeyim. Biz direnişle ilgili, direnişten ilham alan çizgi hikayeler anlatmak istiyoruz. Kollektif bir çalışma ortaya koymamızdan dolayı verilen/alınan mesajlar da bir hayli çeşitlilik gösterecektir.

ÇROP - Daha önce yayınlanmış çizgi romanlı dergilerin uzun soluklu olmamasını neye bağlıyorsunuz?

CTY: Pek bir fikrim yok açıkçası, hiçbirinin üreticisiyle bu konuda konuşmadım. Ama Türkiye’de genel olarak mizah dergilerindeki çizgi romanlar ilgi görüyor.Tahminim, daha farklı işler yayınlamak isteyen dergiler yeterli bir satış miktarı yakalayamadıkları için kapanmak durumunda kaldılar.

ÇROP – Yabancı çr’lerin piyasayı doldurduğu bir ortamda Türk çizerlere şans tanımak cesur ve zor bir seçim. Bu şekilde mizah dışı Türk çizgi romanına neler kazandırmayı umuyorsunuz?

CTY: Albüm formatına karar vermemizdeki bir sebep de, daha önceki mizah dışı süreli yayınların çok uzun ömürlü olmamasıydı. Bizim hepimizin farklı işleri ve sorumlulukları var. Bu proje bizim için bir anlamda gönül işi. Eğer başarabilirsek birden fazla albüme imza atmaya çalışacağız, ama öncelikle elimizdeki işi tamamlamamız gerekiyor. Önümüzde albüm formatında belirsiz aralıklarla çıkan yerli çizgi roman örnekleri var halihazırda (Deli Gücük gibi). Bu anlamda çok da bilinmedik sulara dalmadığımızı düşünüyorum.

Bu arada şunu da belirtmek isterim: Bizim projemizde de mizahi çizgi romanlar yer alacak. Direnişin mizahını yansıtmaya çalışacağız elimizden geldiğince.

ÇROP – Çizgi roman okurunun artmasına katkısı olur mu projenizin? Çizgi roman okuru dışındakileri çizgi romana çekme şansınız var mı sizce?

CTY: Direniş geniş kitlelere yayılmış bir hareket. Bundan dolayı, daha önce çizgi roman okumamış insanlar da ilgi duyacaktır projemize, sanırım.

ÇROP – Okurlar derginize nasıl ulaşacaklar, nasıl bilgi edinecekler, nasıl soracaklar sorularını sizlere? İletişim adresleriniz nelerdir?

CTY: Bir “crowdfunding” projesi planlıyoruz. Henüz bir yayıncı belirlemiş değiliz, fakat ilgilendiklerini belirtenler var. Gelişmeleri facebook sayfamızdan (www.facebook.com/direncizgiroman) ve twitter hesabımızdan (www.twitter.com/direncizgiroman) takip edebilirsiniz. Bu mecralarda, bitmiş işlerimizden örnekler de paylaşıyoruz.

Ayrıca bize ulaşmak için direncizgiroman [at] gmail.com adresine mail atabilirsiniz.

Bizimle çalışmak isteyen çizerlerin başvurularını yukarıdaki adrese bekliyoruz. Daha önce ürettikleri bitmiş çizgi roman tarzındaki işlerini göndermelerini tercih ediyoruz.

Ümit Kireççi

Görseller: 

"Wardogs" senaryo: Yigilante Kocagöz, çizim: Burak Akerdem. 

"POMA" - Çizim: Okan Bülbül. 

"İçi Gezi, Dışı Dünya" Senaryo: Nihal Engin Vrana Çizim: Ramazan Abbasoğlu

"Direnen" Senaryo: Fatih Yürür, Çizim: Tugay Doğrayıcı