James Bond Çizgi Romanları

Ve James Bond 22. sinema filmiyle beyaz perdeye dönüyor: Quantum of Solace

Ian Fleming'in 1953'de kaleme aldığı romanla hayat bulan ajan şimdiye dek 21 kez sinemaya uyarlanarak en uzun soluklu seri sinema filmi olma özelliği kazandı. Fleming'in kaleminden çıkan 12 roman ve iki kısa öykü olmuştur. Ancak karakter o kadar beğenilmiş ki devamı yazılmış. Şu ana kadar Sean Connery,George Lazenby, Roger Moore, Timothy Dalton, Pierce Brosnan ve Daniel Craig tarafından canlandırılan Majestenin ajanını bu defa yine Daniel Craig canlandırıyor. 1962'de "Dr. No"yla başlayan sinema maratonu günümüzde de devam etmekte.

Günümüze gelene dek James Bond roman ve sinema dışında bir çok başka alanlarda da kareşımıza çıkmıştır: Tv filmi, Radyo piyesi, çizgi film ve çizgi roman.

Bu tarihin en uzun soluklu sinema serisinin çizgi omandan uzak kalması beklenemezdi elbette. Popüler kültürün en büyük sanatlarından çizgi romanın bu popüler ajanı ıskalaması düşünülemezdi. Ancak dünya çapında yorumlar olacağı da akla gelmeyebilirdi.

James Bond'un çizgi romanlarda bugüne kadar 180 öyküsü yayınlanmıştır. Bu öyküleri yayınlayan yayınevleri ülke ve tür bakımından 3 ayrı kategoride değerlendiriliyor:

1 - Gazetede Bant Çizgi Roman
2 - İngiliz olmayan Yayınevlerinin telifli eserleri
3 - 1990 sonrası İngiliz çizgi roman basımları (Bu başlığı açmaya gerek yok. İngilizler ancak 1990 sonrası çizgi romana uyarlamışlar ajanı)

1 - Gazetede Bant Çizgi Romanları
1957 yazında Ian Fleming, İngiltere gazetelerinden Daily Express'in editötü Edward Pickering tarafından davet edilir ve James Bond'un gazetede yayınlanmak üzere "çizgi bant"larının hazırlanması teklifi alır. Fleming, başlarda gazetede yayınlanan çizgi bantların romanlardaki kaliteyi düşüreceği korkusunu yaşasa da sonunda teklife onay verir. 7 Temmuz 1957'de "Casino Royal"in çizgi bant uyarlaması Daily Express'de yayınlanmaya başlar. Bu ilk serinin yazarı Anthony Hearn çizeri John McLusky ikilisi olur.

Elbette bu ilk çalışmanın ardından da 1984 yılına kadar çeşitli gazetelerde (ülkemiz de dahil olmak üzere) çeşitli uyarlamalar yayınlanmaya devam eder. 52 öykü işlenmiş 6600 bant çizilmiş bu süre içinde.

2 - İngiliz olmayan Yayınevlerinin Telifli eserleri

1968 yılında Şili'li yayınevi Zig Zag çizgi roman versiyonunu haftalık bir çizgi roman serisi olarak basmak için telifini satın alır. Yayıncı aynı zamanda serinin yazarlığında ve çizerliğinde görev almış olan Germán Gabler idi. Romanların çevirmenliğini de yapmış olan Gabler bir süre orjinal öykülere sadık kalmışsa da seri ilerledikçe yeni öyküler yazılmıştır. Çizgi karakter daha çok Sean Connery'ye benzetilmiştir. Seri 1970 yılına kadar sürmüş, Marksist Yönetim başa geçince "global faşizmin" sembolü olduğu gerekçesiyle yasaklanmıştır.

1965 yılında İskandinav ülkelerinde, Norveç, Danimarka ve İsveç'te çizgi bantlar bir araya getirilerek standart bir çizgi roman formatında baskı yapılmıştır. İsveç'li Semic Press'in başlattığı bu yayın sırasıyla diğer ikisinin dillerine uyarlanarak basılmıştır.

Yıl 1964'i gösterirken Japonya'da çizgi roman çizeri Takao Saito tarafından kurulan ve çizgi roman basan Saito-Production Co. Ltd. James Bond roman serisinin çizgi roman uyarlamalarını basmaya başlar. Bu uyarlamalar daha çok Shogakukan Inc.'in "Boy's Life" adlı gençlik dergisinde yayınlanır. Daha sonra da Golden Comics (Altın Çizgi Romanlar) serisinde toplanır. Bu seri 1980 senesinde, Shogakukan Inc.'ce ikinci kez basılmıştır. Bu defa ajan küçük boy kitaplardadır (19cm x 13cm). Ve elbette siyah-beyaz olmakla birlikte tüm mangalarda olduğu üzere sağdan sola doğru basılmıştır.

Bir başka güney amerika ülkesi olan Arjantin'de de orjinal bir dizi James Bond çizgi romanları yayınlanmıştır. Editora Columba adlı yayınevi 1960, 1970 ve 1980 sennesi sinema filmlerini ispanyolca çizgi romanlara uyarlamıştır. D'artagnan çizgi roman dergisinde yayınlanan ve filmler vizyona girince okuyucuya sunulan bu öyküler 14-16 sayfalıktır. Bu kısaltma elbette okumayı güçleştirmiş, acemice ve yüzeysel çalışmalar ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Çizgi roman denince akla gelen ülkelerin başında gelen Amerika'da da James Bond sayfalara taşınmıştır çizgi olarak. İlk kez 1963 senesinde "Dr. No"nun film versiyonunu çizgilere aktaran Norman Nodel olmuş ( Classics Illustrated/DC). 1981 yılı itibariyle de Marvel, Eclipse, Dark Horse ve Topp Comics roman, film ve özel hikayelerin çizgi romanlarını basmış.

1967 yılında ilk kez görücüye çıkan ve James Bond'un kuzeni olarak lanse edilen R. D. Mascot imzalı çocuk ajan "003½: The Adventures of James Bond Junior"1991 yılında Bond'un genç versiyonu olarak Amerika'da ülkemizde de gösterilen bir çizgi filme uyarlandı ve Ocak 1992 yılında ise Marvel Comics bu fırsatı değerlendirerek 12 sayı süren "James Bond JR"ı okurlarının karşısına çıkardı.

Ülkemizde, Bond'un ilk versiyonu Ceylan Yayınlarının büyük formatlı 1964 yılı "Tina dergisi"nin içinde Jane Bond olarak karşımıza çıktı.

Başak yayınevi ise ancak 1967 yılında James Bond çizgi romanı yayınlayabilmiş. Bunların dışında James Bond bazı gazetelerde bant çizgi roman olarak da sunulmuştur okuyucuya. Son olarak 1980'li yılların sonunda; galiba, Alfa Yayınlarından kısa bir seri basılmıştı yine.

Kaynakça -
Görsel Sanatlar
Wikipedia
Marvel.com
Just Johnny's Comics Website
Tina dergileri
James Jr dergileri

Ümit Kireççi
"Çizgi Roman Hayatın İçinde"