Ülkemizin renkli moziğinde “Yezidiler” gazete haberi
Hürriyet gazetesinin 15 Temmuz 2007 günü haberine bakıyoruz önce; “Yezidi sosyolog Azad Barış, Almanya’dan Türkiye’ye döndü ve sayıları her gün azalan dindaşları için kolları sıvadı. Azad Barış, henüz Türkiye’de tanınmasa da Avrupa’daki resmi kurumlarda ve akademik çevrelerde tanınan ve kabul gören bir bilim adamı. Yezidilik üzerine yaptığı bilimsel çalışmaları ve etno dinsel bilirkişi raporları, Avrupa mahkemelerinde referans kabul ediliyor.
Barış, Şanlıurfa-Viranşehir’in Zevra (Işıklı) Köyü’nden. Bir zamanlar Türkiye Yezidilerinin yoğun yaşadığı Viranşehir’in 28 Yezidi köyünde bugün topu topu 243 Yezidi kaldığını söyledi. Bütün Türkiye’de ise 377. Azad Barış’la doğduğu topraklara, boşaltılan ya da az sayıdaki Yezidi’nin yaşadığı köylere gittik. İnanç ve kültürlerine, korkularına, işgal edilen ev ve topraklarına tanık olduk. Bugüne kadar yaşadıkları dini baskılar nedeniyle bize açılmakta çok temkinli davrandılar. Yine de evlerini, sofralarını, uyumamız için damdaki tahtlarını açtılar. Binlerce yıldır gizleseler de zaman içinde tahrip olmaktan kurtulamayan gizli tapınaklarında ibadetlerine ve kutsal ateşlerine tanıklık ettik.” ( http://www.hurriyet.com.tr/pazar/6891240.asp?top=1 )
COMICS Aleminde Yezidi Kahraman
King Peacock, comics aleminin dindar karakterlerinden biridir. Daha doğrusu 12 sayılık seri olarak basılan “Top 10 Comics”in en dindar karakterlerinden biridir. Yayınevi America’s Best Comics. Yazar Alan Moore tarafından yaratılan karakter Gene Ha ile Zander Cannon tarafından çizilmiştir. O dönemde farklı bakış açılarıyla entelektüel ve içeriği güçlü kahramanlar ve öyküler yaratma gayesinde olan yayınevi Moore imzalı Promethea (dişi Prometheus), Tom Strong, Extraordinary Gentleman gibi serileri yayınladı. King Peacock da o saate kadar comics endüstrisinin bakmadığı bir kör noktadayken Moore tarafından sayfalara taşındı.
KING PEACOCK kimdir?
King Peacock, NEOPOLIS şehrinin süper güçlü polislerinden biridir. Gerçi şehirde herkes süper güçlüdür ya o ayrı. Seri tek tek karakterler üzerinde değil de bir polis teşkilatının tüm üyelerini ele almaktadır. Sıradan ve rutin görevleri sırasında yaşananların ele alındığı bu seride en büyük fark polislerin başlarına gelen olayların bilim-kurgu ve fantastik düzeyde oluşudur. Robotlar, mistikler, canavarlar…
King Peacock’un gerçek adı Detektif John Corbeau’dur. Onu diğer polislerden ayıran isminin geldiği kaynak ve dindarlığıdır.
King Peacock’un adı MELEK TAUS’tan (tavus kuşu ismi de buradan gelmektedir ve iki kavram içiçe geçmiş resmedilirler) gelmektedir. Yezidi inanışına göre Melek Taus islam dinindeki Şeytan’la eşdeğerdir. Tek farkla Melek Taus Tanrının en sevdiği melektir ve evreni,dünyayı ve insanı yaratmakla
görevlendirilmiştir. İslam diniyle benzerlik gösteren kısım işte bundan sonra başlamaktadır. Tanrı “insanların önünde secde etmesini isteyince” Melek Taus “red eder”.Tanrıya inanmak varken insana secde etmeyi yanlış bulmuş, önceleri kibir sanılan bu tavrı daha sonra Tanrıca affedilmiştir. Yezidiler evreni ve insanı yaratan Melek Taus‘a tapınmaktadır.
Uzun uzun açıklama yapılmasının başlıca sebebi King Pecock’un yukarıdaki inancını sık sık dile getiriyor olmasıdır. Okuyacaklara şimdiden kolaylık sağlamış olacağını umarım.
Seride Yezidilik üzerine rahatça şakalar yapılmakta, kahramana takınılmaktadır. Ancak genel olarak kavranamayan ve üzerinde karar verilemeyen konu Yezidiliğin kötücül bir din olup olmadığıdır. Buna da sebep olarak Moore’un bilgisel eksikliği gösteriliyor.
Araştıran - Derleyen: ÜMİT KİREÇÇİ
1 yorum:
Ümit, yine güzel bir araştırma yapmışsın. Paylaşıma açtığın için teşekkürler.
Gazetede çıkan yazıyı çok dikkatle okudum. Viranşehirdeki Yezidiler 1980 sonrasında Almanyaya iltica etmişler (5000 kişi). O yörede 243 Yezidi yaşıyor şu anda. 600 bini Irakta olmak üzere dünyadaki toplam Yezidi sayısı bir milyon. Toplam sayılarına oranla Türkiye’de yaşayanların(eskiden ve şimdi)sayısı kayda degecek bir rakkam değil gibi görünüyor. Yanılıyor muyum?
Anladığım kadarıyla Yezidiliği, din ve kultürden çok bır ırk olarak algılamak gerekir. Sonradan Yezidi olunmuyor, tıpkı sonradan Musevi olunamayacağı gibi. Yezidi olarak doğmak gerekiyor. Yani anne ve babanın Yezidi olması gerekiyor.
Gazetedeki yazıdan anladığım, Turkiye’deki Yezidiler dini inanışları farklı bir Kürt aşireti… Bu din: Musevilik(kan bağı), Hristiyanlık(kutsal şarap),
Müslümanlık(Melek Taus’un insan önünde secde etmemesi),ve Şemsilik(güneşe tapma) karışımı bir din. 12ci yy da ortaya çıktığına bakılırsa bu çok doğal. Bölgedeki dinlerin herbirinden çok fazla olmasa da biraz etkilenilmiş.
Aynı zamanda aşiret reisi olan Azad Barış’ın ailesi iyi ki Almanyaya gitmiş, yoksa şu anda Azad Barış ilkokul mezunu bir köylü olurdu. Görünen o ki aşiret geleneğine sıkı sıkıya bağlılar. 14 üne gelen kızları hemen bir Yezidi bulup evlendiriyorlar.(universite okuyan tek bir Yezidi kız yok) Yezidi olması şart, kız başka birine aşık olamaz.
Batman’da Yezidi tapınaklarının kullanımına kaymakamlık izin vermiş ama başka bir Kürt aşireti buna engel olmuş.
Bu biraz kaygı verici bir haber. Benim için öyle. Türkiyede, Alevi Kürtler, Sünni Kürtler, Şii Kürtler, Yezidi Kürtler var. Bunlar benim bildiklerim. Eminim ki bilmediklerim de var. Bu din farklılıklarınına bir de dil farklılıklarını eklersek (yaklaşık 28 ayrı Kürtçe)…..Bütün bu gurupların merkezi idarenin verdiği kararlara uymadığını ve birbirlerine baskın düzenlediklerini düşünün…
Bütün bunlar bir yana Yezidiliğin çizgi romanda can bulmuş olması güzel bişey olarak görünse de, kötü bişey mi yoksa iyi bişey mi olduğunun netleşmemesi bence Yezidilik adına büyük şanssızlık…
Aysel Gürmen (26 Temmuz 2007)
Yorum Gönder