Çizgi romanla ilgili genel kanı "hayal gücü" eseri olduğu yönündedir hep. Ya okuyanın hayal gücü genişler ya da çizgi romanı üreten kişi hayal gücü olduğu için üretebilmektedir bu görüşe göre. Hatta bazıları; ki okuyucu veya çizgi roman karşıtları olabiliyor bu bazıları, üreteni olmayan, kendi kendine var olan bir sistem olarak görür çizgi romanı. Kahraman kendini yaratmıştır, belli bir kültürün genel propaganda ürünüdür, sanatçısı yoktur. Çizgi roman "vardır" sadece birilerine göre. Ya karşı olunur ya taraf ama öylece ortaya çıkar çizgi roman bu görüşe göre.
Oysa çizgi roman hayattan alır temelini tüm sanatlarda olduğu gibi. Bir veya bir kaç sanatçı hayata bakarak üretirler çizgi kahramanları veya öykülerini. Buna bir örnek verecek olursak IRON FIST karakterine bakabiliriz. Belki de comics okurlarının çoğu için 3. sınıf olarak görülen karakter alt yapısında oldukça geniş bir çalışmayı barındırıyor.
Iron Fist, 1970 Kung-Fu modasının çizgi romana yansımasıdır. Roy Thomas ve Gil Kane ortak üretimi olan kahraman Marvel Comics'in Marvel Premiere serisi 15. sayısı Mayıs 1974'de okurlarıyla ilk kez buluşmuştur.Yazar Roy Thomas Marvel Premiere'in 15. sayısında Iron Fist'in kökeni hakkında bilgi verdiği yazısında onun 1940'larda Bill Everett'in yaratısı olan başka bir çizgi roman kahramanından, Amazing Man'den esinlendiğini aktarmıştır.
Iron Fist Marvel'ın siyah-beyaz "Deadly Hands of Kung Fu" serisi Mart 1975, 10. sayısında okurlarla bir kez daha buluşur (Bu sayılar ülkemizde de yayınlanan Kung-Fu dergilerinde Iron Fist öyküleri White Tiger, Shang Shi gibi kahramanlarla birlikte okunabilir). Daha sonra bir çok kahramanla ortak maceralar yaşayan kahraman tek başına kısa süreli yayınlarla okuyucuya sunulmuş olsa da asıl çıkışını Luke Cage serisine katılınca yaptı. Zaman içinde de "Heroes For Hire" (Kiralık Kahramanlar) konseptinin bir parçası oldu.
Ancak "hayattan malzeme alan çizgi roman"a örnek olacak konusu sadece belli bir popüler modaya uyan sanatçıların ürünü olması değildir Iron Fist'in. Hikayesini anlattıktan sonra ikinci bir başlığa geçeceğim.
,
Iron Fist'in kurgusal öyküsü:
,
resme büyütmek için tıklayın
resme büyütmek için tıklayın
Asıl adı Daniel Rand olan kahramanın anne ve babası mistik dağlar K'un Lun eteklerinde kurtlar tarafından öldürülürler. O zamanlar çocuk olan Danny kurtların saldırısından kurtarılır ve gizemli dağla aynı adı taşıyan K'un Lun şehrine götürülür. Yönetici tarafından evlat edinilen Danny burada özel eğitimden geçirilir ve kadim dövüş sanatları eğitimini alır. Üvey kardeşinin kıskançlığına rağmen 19 yaşında ejder Shou-Lou'yu öldüren Danny bu dövüşte ejderin yarasından akan kanla yanan göğsünde ejder dövmesi şekli oluşur. Ejderin ölümü üzerine mağarasına giren Danny burada ejderin eriyik haldeki kalbine yumruğunu sokar ve efsanevi "Demir Yumruk" (Iron Fist) gücünü alır. İç enerjisini odaklayan kahraman Demir Yumruk gücüyle karşısına çıkan her maddeyi parçalayabilmektedir. ,
K'un Lun - Kunlun
Öyküde adı geçen ve kahramanın hayatında önemli yere sahip olan K'un Lun yazılış olarak basit bir apostrofla ayrılmış orjinal Kunlun kelimesinden türetilmiştir. Kelimenin kökeni Çincedir ve bir dağın adıdır. Ancak bu dağ basit bir dağ değildir. Coğrafik olarak:
"Batıda pamir platosu'ndan doğuda Çin'in sichuan eyaletinin kuzeybatısına uzanır ve toplam
2500 kilometre uzunluğundadır. Deniz seviyesinden yüksekliği ortalama 5000-7000 metredir. Kunlun dagları'nın en yüksek noktası Gonggeer tepesi'nin deniz seviyesinden yüksekliği 7719 metredir... " ...tanımlanabilecek olan dağın bir de mistik yanı vardır.
Kunlun dağları mitolojik masallara ev sahipliği yapmaktadır. Dağın bir diğer adı Taoist Cennet'tir. İlk kez m.ö. Kral Mu tarafından ziyaret (tavaf) edilmiştir. Tao evrenbilimine göre, on kıtadan biri. O Huang-di'nin sarayını keşfeder. Orada Tanrıça Xi Wang-mu tarafından kabul edilir. Xuanpu adlı periler ülkesinin de Kunlun dağında olduğu sanılmaktadır. Yine efsanevi Şamballa'nın Kunlun'un buzlu zirvelerinde olduğu iddia edilmektedir.
,
Roy Thomas - Gil Kane ikilisi bir dönemin popüler mevzuunu uzakdoğunun mistik efsaneleriyle birleştirerek basit bir kurguda bir araya getirmişler. Ancak yaratının içine güçlü ve anlamlı bir düşünce sistemi yerleştirememiş, fikir ve buluş üzerinden sonuca gitmişler ki bu da eseri güdük bırakmıştır. Bu Iron Fist'in zaafıdır. Hatta bir yerlerde yaratıcılarından birinin bir röportajında "taytlı bir tip işte daha fazla gelişmiyor" diye itiraf ettiğini de duydum. Ama her şey bir yana "alt yapı" hazırlamada en azından gerekçelendirmeyi başarmışlar.
,
Görüldüğü üzere 3. sınıf olarak kabul edilebilecek popüler kültürün en basit üretimi kahramanlarından biri olan Iron Fist bile geniş bir araştırmayı barındırıyor içinde. Yama, eğreti, uyarlama, taklit, çalıntı, akıldan-izandan yoksun kahramanlar üretmek yerine "alt-yapı" oluşturmayı öğrenmemiz belki de Türk çizgi romanının ilerlemesine katkı sağlayacaktır. Çizgi roman kahramanlarını birileri yaratır ve o birileri de yaratıcı, gözlemci, akıllı sanatçılardır.
,
Kaynakça:
* uludağ sözlük
* wikipedia
* asla_asla_deme
* Orjinal Iron Fist sayıları
Ümit Kireççi
"Çizgi Roman Hayatın İçinde"
,
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder