Ozymandias'ın Şiiri... Shelley'den

Eva Green'in başrolde oynadığı İngiliz yapımı "Cracks" adlı trajik sinema filmine kilitlenmiş hayran hayran izlerken okunan bir şiirde "Ben Ozymandias" dizelerini işittim ve aklım filmin dışına taşıverdi.
Film biter bitmez araştırma yapınca Alan Moore yaratısı Watchmen'de kod adı Ozymandias olan Adrian Veidt 'le tanıştığım karakterin çok daha eskilere dayanan bir şiirin de konusu olduğunu öğrendim.
Hatırlanacağı üzere dünya barışını sağlamak isteyen çizgi roman karakteri kendine II. Ramses'in diğer adı olan Ozymandias'ı yakıştırmış, Büyük İskender'in izinden gitmiş, New York'u havaya uçurmuş binlerce insanı öldürmüştür...

Şiir ise 1792-1822 yılları arasında yaşamış olan Percy Bysshe Shelley'e ait. Bilindiği üzere kendisi İngiliz Romantik dönem şairlerindendir ve "Frankenstein" romanı yazarı Mary Shelley'in eşidir. . İşte şiirin orjinali:

Ozymandias
I met a traveller from an antique land

Who said: “Two vast and trunkless legs of stone

Stand in the desert. Near them on the sand,

Half sunk, a shattered visage lies, whose frown

And wrinkled lip and sneer of cold command

Tell that its sculptor well those passions read

Which yet survive, stamped on these lifeless things,

The hand that mocked them and the heart that fed.

And on the pedestal these words appear:

“My name is Ozymandias, King of Kings:

Look on my works, ye mighty, and despair!”

Nothing beside remains. Round the decay

Of that colossal wreck, boundless and bare,

The lone and level sands stretch far away”.
Percy Bysshe Shelley
Ozymandias
Eski bir diyardan bir gezgin dedi ki bana:
Çölde duruyor bir çift büyük, gövdesiz bacak

Ve onların yanında, yarı gömülmüş kuma,

Taştan, haşin bir insan yüzü, ortadan çatlak,

Burkulmuş dudakları ve çatık kaşlarıyla

Gösteren o alaycı yontucunun çok iyi

Kavradığını bütün o hırçın duyguları,

Bir zamanlar bir canlı yüreğin beslediği

Ve şu sözler yazıyor üzerinde tabanın:

“Ozymandias’ım ben, bilin ki, krallar kralı;

Kendini büyük sanan bir kez de bana baksın!”

Kalmamış başka bir şey, tek parçacık bile.

Çevresinde o koca, harap olmuş anıtın

Uzanıyor kumlar hep alabildiğine.
Percy Bysshe Shelley

Çeviren: Şavkar Altınel

Böyleyken böyle... Ancak ekşi sözlükte karşıma çıkan aşağıdaki açıklama aklıma hemen bir başka Alan Moore yaratısı olan V for Vendetta'yı getirdi... Acaba "Remember..." sözcüğüne sürekli vurgu yapması da bu şiirle bağlantılı mıdır?
"remember ozymandias" seklinde ingilizce'de bir terim haline gelmis percy bysshe shelley siiri. bu dunya ne sana ne de bana kalmaz manasinda kullanılagelir. (sandalphon, 01.11.2011 08:36)

Kaynaklar - Ol Hayat , Vikipei, Wikipedia, Ekşi Sözlük

Ümit Kireççi