Neden Thor, sadece gündemde olduğu için mi?Doğrusunu söylemek gerekirse bunun etkisi büyük. Film gündemde olmasa Thor’a gelene kadar satışlarının daha fazla olacağı garanti olan bir sürü farklı çizgi roman vardı. Thor’un filminin gelmesi çizgi romanın potansiyel satış başarısının yanında bize başka kapılar da açtı. Mesela orta büyüklükte olup çizgi romana ilgi göstermeyen kitabevleri Thor – Asgard İçin’den sipariş verdiler. Böylelikle bu satış kanallarının diğer yayınlarımızı da görme ve bunlardan sipariş verme durumları oldu. Bir bakıma finansal bir karardı diyebiliriz.
Fakat Thor’un neden özellikle bu macerasını seçtiniz diye soracak olursanız cevabın biraz farklı olur. Size kapak ve çizimler derim. Aynı zamanda 6 fasikülde başlayıp biten ve hikayenin öncesini veya sonrasını okumasanız da bir bütünlük hissi yaratan bir çizgi roman olması da seçimimizde rol oynadı.
Buscema çizgileriyle tanışmıştı okurumuz kahramanla. Şimdi bu çizgi ona hitap eder mi?
Bu soruya cevap vermek gerçekten şu an için zor. Satışlara bakmak lazım. Günümüzde kimin hangi çizeri seveceğini kestirmek çok güç. Örnek olarak Hoz Comics’in genel yayın yönetmenliğini yaptığım sırada yayımladığımız Iron Man – Extremis cildini verebilirim. Son yılların en büyük dijital sanatçısı olarak kabul edilen Adi Granov’un bence muhteşem olan çizimleri Türk okuru tarafından hiç beğenilmedi. Iron Man – Extremis Türkiye genelinde, çizgi romanın çıkışıyla aynı gün vizyona giren filme rağmen 500-600 civarında sattı. Gerçekten üzücü bir durum. Umarım Thor – Asgard İçin’de böyle bir durumla karşılaşmayız çünkü bence çizimler gerçekten çok farklı ve çok güzel.
Şiddet dozu hayli ağır. Uçan kafalar, akan kanlar, fırlayan gözler... Thor'un daha soft günlerinde Alfa yayınlarıyla tanışmış okurumuzla Thorla ilk kez tanışan okur tepkileri nasıl olur dersiniz?
Son yıllarda çizgi roman kahramanlarının farklı serileri farklı yaş gruplarına hitap ediyor. Buna en güzel örnek ülkemizde de yayınlanan Süper Macera Örümcek Adam kitapları. Promosyon oyuncaklarla verilen bu dergiler gerçekten 10 yaş altı için. Fakat Amazing Spider-Man ana serisi 15 yaş ve üzerine hitap ediyor. Thor – Asgard İçin de daha büyük yaş kitlesine hitap eden bir çizgi roman. Ama sonuç olarak, Thor’la ilk olarak 80’lerin ortalarında tanışan okurların 20 küsür yıl daha olgunlaştıkları için şiddet konusunda tepki vereceklerini sanmıyorum. Hem son yıllarda yayınlanan çizgi romanlardaki genel şiddet öğesi zaten 20-30 yıl öncekine göre çok daha fazla. Şiddet standardı çıtası her sene yukarıya çekiliyor diyebiliriz.
Mitolojik bilgilerin azlığı bazı kısımların anlaşılmasında sorun olabilir mi? Bilgisel açıklama yapmak ister misiniz?Mitolojik bilgi konusunda açıklama yapmaya gerek duymadık. Bunun ilk nedeni fasiküllerin orijinalinde de böyle bir bilginin olmamasıdır. Eğer yazar-çizer-editör ekibi bu eseri okuyucuya sunarken detay bilgi vermeyi gerekli görmemişlerse bence bizim de vermemize gerek yok.
Bir önsöz yazılabilir miydi? Evet yazılabilirdi belki ama burada mitolojik bilgi vermek bence doğru olmazdı. Maceranın öncesi ve sonrası hakkında yazılan tamamen bilgilendirme amaçlı bir yazı olabilirdi fakat mitoloji anlatmak bence okura biraz saygısızlık olurdu. Kimin mitoloji bilip kimin bilmediğinin kararını vermek sanırım bize düşmezdi. Sanırım bu durumu okuyucuya bırakmak en doğru olanıydı.
Kendim için konuşayım, mitolojiye hiçbir zaman fazla ilgi duymadım. Cildi okurken bilmediğim ve bilmem gerektiğini düşündüğüm bilgileri internetten baktım. Arada atladıklarım da mutlaka olmuştur ama bu benim aldığım keyfi bozmadı.
Thor editörü olarak sürece nasıl katkıda bulundunuz?
Türkiye’deki her çizgi roman yayınevi gibi Marmara Çizgi de aslında 3-4 kişiden oluşuyor. Bizim ekip şu şekilde: Yayınevi sahibi Erdem Aydoğan, Genel Yayın Yönetmeni Emre Yavuz, Editör İlke Keskin ve grafikerimiz İlhan Tekin. Çeviriyi ben ve Emre yapıyoruz.
Çizgi roman yayınlanma kararına varmadan Erdem, Emre ve ben beraberce oturup konuşuyoruz. Herkes kendi fikrini beyan ediyor, ondan sonra yayınlanacak çizgi romanın nasıl bir tarzı olduğu, tutulup tutulmayacağı, ücretinin ne olacağı, çevirinin nasıl olacağı gibi konular sohbet edilerek kararlaştırılıyor. Yani açıkça, editör-genel yayın yönetmeni-yayınevi sahibi sıfatları sürecin en başındaki konuşmada ortadan kaldırılıyor. Sadece birbirine denk üç insan kalıyor.
Bu yüzden Thor’a benim katkım budur, Emre’ninki budur, Erdem’inki budur diye bir ayrım yapmam doğru olmaz. Ama şunu söyleyebilirim: Thor for Asgard çizgi romanını yayınlayalım diye ilk masaya yatıran kişi Emre’ydi.
Thor çevirisi yapmanın zorluğu noktasında okurlara açıklama yapmak ister misiniz? Bazı çeviri kararları ve seçimleri, dil yapısı yabancı gelebilir mi?
Thor çevirisini Emre yaptı. Ben düzeltilerini yaptım. Aslında editör olarak benim bu süreçte biraz katkım oldu. Sonuçta oluşturulması gereken tamamen yeni bir konsept vardı ortada. İnsanların birbirine hitapları ne olacak, belli mitolojik terimler nasıl çevrilmeli, buraya hangi Türkçe kelime uygun gider vs... bu yüzden dili seçerken çeviri üzerine bazı yorumlarımı Emre’yle paylaştım. Ortak düzeltmelere yaparak çizgi romanı son haline getirdik. Ama eski ve Shakespeare tarzı bir İngilizce’nin Türkçe’ye çevrilmesi gerçekten zor bir süreç. Eğer işin dozunu kaçırırsanız okuyucuyu sıkabilirsiniz. Bu yüzden çevirinin bazı yerlerinde orijinalinden daha hafif bir dil kullandığımız oldu. Aynı şekilde bazı yerlerde orijinalinden daha ağır bir dil de kullandık. Bu, tamamen çizgi romanın Türkçe akılcığına göre ayarlandı diyebilirim.
Sizin eklemek istedikleriniz var mı?
Umarım Thor çizgi romanıyla (ve filmin de yardımıyla) birçok kişiye ulaşabilir ve diğer çizgi roman yayınevleriyle birlikte Türkiye’deki çizgi roman anlayışını Teksas-Tommiks’ten ileriye götürebiliriz.
1 yorum:
Buscema kardeşlerin çizgileri o kadar muhteşemdi ki kimse onları unutamadı. Yerlerini de kimse dolduramadı ne hikmetse. Onların çizdiği Thor'un, Cpt. America'nın vs yeri hep ayrı olmuştur gönlümde.
Ama bu yeni çizerlere şans vermememiz gerektiği anlamına da gelmiyor. Şahsi fikrim Thor'un bu sayısındaki çizimlerin de çok iyi olduğu yönünde.
Yorum Gönder