Çizgi Roman Çılgınları

Aşağıdaki röportaj Hürriyet Gazetesi Kampüs Dergisinde 11 Mayıs 2010 günü yayınlandı ve soruları Süleyman Yıldız sordu:

Teksas, Tommikslerden çizgi roman okulu, çizgi roman kütüphanesi, çizgi roman ödüllerine uzun bir yol. ÇROP’un başını çekenelrden Ümit Kireççi ile konuştuk.

S – “Çizgi Roman Okurları Platformu” bu da yetmiyor bir de blogspot.com’u var. Kim yazar bunca yazıyı, kim gezer siteyi…?
http://cizgiromanokurlariplatformu.blogspot.com... Neresi zor şimdi bunu yazmanın anlamadım desem yalan olur. Doğrusu bizler de defalarca “acaba kısaltsak mı” diye düşünmemiş değiliz ama bir kez yola çıkıldı mı geri dönüşü zor oluyor. Kestirme yolları var yalnız bize ulaşmanın. Googla’a “ÇROP” veya crop yazılır ve ilk sıradaki adresten bize ulaşılır. İlk kurulduğumuzda google’ın eeeeen arka sayfalarında çıkarken şimdi en öndeyiz, paylaşıma koyduğumuz her yazı bir dakika içinde google’da görünüyor ve üst sıralarda yer alıyor. Uzun yazmak yoracaksa kısa yolu kullanmakta yarar var. Sonuçta günlük ziyaret sayımız 350 – 1200 arasında değişiyor ve 1.5 yıl içinde yaklaşık 200 bin ziyaretçimiz olmuş. Var ki bir şeyler insanlar ziyaret etmiş bu kadar.
S – Nereden çıktı bu site?
ÇROP, batmayı göze alarak çizgi roman basan yayınevlerine moral destek vermek amacıyla kartpostal atan bir grup çizgi roman okurunun 23 Nisan 2006 tarihinde internet üzerinden yazışarak bir araya gelmesiyle başladı. Önce yazı grubu, ardından da bilgi paylaşmak amacıyla blog kurarak hareket alanımızı genişlettik. Çizgi roman tanıtımları, özetler, araştırmalar, etkinlik duyuruları, röportajlar, incelemeler, ilginç çizgi roman haberleri paylaşıyoruz. Amacımız çizgi romanımızı yabancı çalışmalardan haberdar etmek, yayınevleriyle okurları ortak zeminde buluşturmak, çizgi romana emek verenleri onurlandırmak. İlk blogumuzu açtığımız zamanlar çizgi roman tanıtmak ve bilgi toplamak için günlerce uğraşırdık. Şimdilerdeyse başta yayınevleri olmak üzere çizgi romanla ilişkili her alandan bilgi doğrudan bize ulaştırılıyor. Bu noktada “artık ciddiye alınan” prensiplerine bağlı ve samimi bir kurum olduğumuzu söyleyebilirim.

S – Ümit Kireççi kim? Başka kimler var? Başka işiniz yok mu sizin?
ÇROP fikrini ortaya attığımda Dramatik Yazarlık mezunu, çocuk tiyatrosu yapan, ders veren ve amatör olarak fanzin çizgi roman yazarlığı ve editörlüğü yapmışlığı olan biriydim. Derken 2008 Kasım’ında “Önce Yazı Sonra Çizgi – Çizgi Roman Senaryosu” adlı kitabım yayınlandı. O sıralar sevgili ilüstratör Emel Alp Sarı ve eşi S. Ozan Sarı ile ilk çizgi roman atölyemizi açtık çocuklara. Ardından da Türkiye’yi dolaşmaya başladım atölyeyle. Bu arada ÇROP Blog ile bir çok dergi ve gazetenin yanı sıra Birgün Gazetesi Kitap Eki’nde “Düşevi” adlı sayfamda çocuk-gençlik edebiyatı, tiyatrosu ve çizgi romanları tanıtımları yazıyorum düzenli olarak.
ÇROP’ta benim dışımda aktif olarak emek sarf edenlerin başında yazar- editör Aşkın Güngör, editör Lami Tiryaki, çizer Rıdvan Şoray, ilüstratör-karikatürist Erkin Ergin ve çizer S. Ozan Sarı yer alıyorlar. Ayrıca ÇROP’ta bize akademik düzeyde teknik destek veren hocalarımız, ülkemizde çizgi roman üzerine yazılı ilk araştırma olan “Çizgi Roman ve Çocuk” kitabının yazarı Prof. Dr. Nilüfer Tuncer ile İ. Ü. Öğretim üyesi-yazar Doç. Dr. Nejdet Neydim’in yanı sıra çok sevdiğimiz çevirmenler, yazarlar, çizerler ve yayınevi sahipleri de bulunmakta.
S - Dışarıdan yazı veren var mı ÇROP Blog’a?
Bilgisini, görüşünü, deneyimlerini ve araştırmalarını paylaşmak isteyen herkese kapımız açık. Okudukları hakkında izlenimlerini bildirmek isteyen her çizgi roman okurunun yazısını paylaşıyoruz ÇROP blog’da. Olmadı yahoo grubumuza, facebook arkadaş ve grubumuza üye olan arkadaşlarla çizgi roman yazışmaları yaparak birbirimizi çoğaltıyoruz bilgilerimizi paylaşarak.
S - Biz Teksas, Tommikslerle büyüdük. Şimdi nereye vardı bu iş? Başka türleri var mı?
Aslında bir anlamda hala aynı yerde çizgi romanımız. Hala westernler en çok satanlar arasında. İtalyan ekolü çizgi romanları daha çok satılıyor. Amerikan çizgi romanları arasında bizim okurumuza hitap edebilecek doğru yayın hala bulunamadı. Japon manga’ları basılmıyor hala. Frankofon’larda Asterix, Tenten ve Red Kit aşılamadı. Ancak yine de çeşitlerin artması ve arayışların olması son derece sevindirici.
Serüven içerikli çizgi romanların yanı sıra uzun zamandır inatla kendilerine “karikatürist” demiş olan mizah çizgi romanı üretenler sonunda aslında çizgi romanın bir türünü çizdikleri gerçeğiyle yüzleştiler. Bu şekilde bu mizahi çizgi romanlar sadece tüketime yönelik olarak görülmek yerine saygıdeğer sanatsal çalışmalar olarak değerlendi ve bu değişim albüm olarak basılmalarıyla noktalandı.
Çocuk çizgi romanı ise çocuk edebiyatı çizimleriyle paralel gelişim göstererek kalite çıtasını yükseltti ve genç çizerlere son derece kazançlı bir kapı açmış oldu.
S - Neler okunuyor?
Doğrusu Teks vazgeçilmez okunanlardan. Kısmet olursa bir çok koleksiyoner ölmeden tüm seti raflarına dizecek 20 yıl içinde. Yine eskilerden Swing serisi tam olarak basıldı. Teksas, Tommiks, Zagor, Mister No, Martin Mystere, Ken Parker gibiler eski ve yeni maceralarıyla satışta. Son yıllarda atağa geçen comicsler de oldukça sevildi gibi. Yürüyen Ölüler, Spiderman, Zombie, Star Wars, Joker, Wolverine, V for Vendetta ile Watchman gibiler oldukça ilgi gördü. Fransız ekolünden Enki Bilal’in eserleriyle Thorgal ve Borgia gibi başyapıtlar da okuyucularımıza sunuldu. Doğan Kardeş de bir çok farklı Fransız çizgi romanını buluşturdu okuyucularımızı. Manga adına da Shakespeare eserlerinin manga versiyonları, Yalınayak Gen, Okuldaki Sır, Warcraft gibi özel serilerle amerikan meşeili mangalar basıldı. Tabii bu arada klasiklerin uyarlamalarını da unutmamak gerek."
S – Son zamanlarda basılan klasiklerin çizgi uyarlamaları çizgi romana yaradı mı?
Aslında çizgi roman basan yayınevlerinin fazlaca ketum davranmalarından dolayı satış rakamlarındaki değişimlerden habersiziz. Yurt dışında yayınevleri düzenli olarak ne kadar ne sattıklarını açıklarken bizde bu rakamlar gizlenmekte. Haliyle genel bir değerlendirme yapmak mümkün olmayacak. Ancak klasiklerin basılması ve çizgi romana dikkat çekilmesiyle yayınevlerinin artan sayıda çizgi roman basması raflardaki payın artmasıyla sonuçlandı. Bu da pazar payının genişlediği anlamına geliyor. Aldığımız duyumlara göre 20’ye yakın yeni çizgi roman basılacakmış. Klasikler bir şeyleri tetiklemiş gibi sanki.
S – Türk çizgi romanı nerede, var mı bizde birileri?
Bizde çizgi roman mizah türünde takılı kalmış durumda. Bu elbette kötü bir şey değil ve türk çizgi romanının karakteri gibidir ancak çok daha ciddi ve macera kurgulu konulara da el atmanın zamanı geldi de geçiyor. Birkaç yerel deneme mevcut olsa da devamının gelip gelmeyeceği belli değil. Bununla birlikte son derece yetenekli çizerlerimizi yurt dışına kaptırıyoruz. Bunlardan bazıları Koray Kuranel, Kutlukhan Perker, Nadir Palas, Melike Acar, Ayhan Hayrula gibi sanatçılarımız.
S - Çocuklara neler var (dergi, etkinlik)?
2008 yılında başlayan “ÇROP Çizgi Roman Atölyeleri”ne kadar çocuklar için “ücretsiz çizgi roman okuma stantı” kuruyorduk. Gerçi hala da talep geldiğinde yaklaşık 1000 çizgi romanı ülkenin bir çok etkinliğine gönderiyoruz. Bu şekilde çocuklar ve yetişkinler ilgilerini çeken çizgi romanları okuyabiliyor, devamını merak ediyorlarsa kitabevlerinden satın alıyorlar. Çizgi roman atölyeleriyle birlikteyse çocukların özellikle çocuk dergilerine bakış açılarını değiştirmeyi hedefledik. Bir zamanlar dergiler okunmak üzere satın alınırken bugün promosyon oyuncaklar toplanmak için satın alınıyor ve dergiler belki de okunmadan çöpe atılıyor. Çizgi roman atölyeleriyle fabrikasyon oyuncağın değil çizgi romanın önemli olduğunu anlamalarını sağlamaya çalışıyoruz. Bunun yolunun da kendi öykülerini yaratmaları, bu öyküyü doğru karelere ayırmaları ve en az bir sayfa çizmeleri olarak görüyoruz. Bu şekilde ortada nasıl bir emeğin olduğunu yaşayarak görüyorlar. Bugünlerde çizgi yeteneğini geliştirmek isteyen çocuklar için “Beykoz Doğa Koleji Çizgi Roman Okulu”nu kurduk. Bu projeye ev sahipliği yapan Beykoz Doğa Koleji’nde her Cumartesi saat 11.00’de ücretsiz atölye açıyoruz. Ayrıca davet edildiğimiz hemen her yere.

S - Neden Çizgi Roman Ödülleri
Çizgi romana yıllardır emek veren kişilerin görmezden gelindiği bir gerçek. Hani ideali eserleri satın alarak yayınevlerini ayakta tutmak ve emek veren sanatçıların evlerinde sıcak çorba kaynatmakta sorun yaşamamalarını sağlamaktır ya ekonomik koşullar okurları zorlamakta. Bununla birlikte yanlış bir algı da çizgi romanı çizerden ibaret sanılmasıdır. Bugün kaligrafi yapmış olan onca ustanın adı bilinmiyor, ömrünü çizgi roman çevirisine adamış insanların adları yer almıyor bir çok eserde. “1. TÜRK ÇİZGİ ROMAN OKURLARI ÖDÜLLERİ 2010” adıyla başlattığımız ve her sene yapacağımız oylama okurların çizgi romana emek verenleri onore etmesini hedefliyor. Bu oylamaya katılırken bir çok ustanın adının zihinden geçmesinin bile ciddi bir kazanım olduğu inancındayız. İnternette yayınlanan http://cropcizgiromanodulleri.blogspot.com/ adresinden kategorilere ayrılmış olan anket formunun cropcizgiodul@yahoo.com’a gönderilmesi bunun için yeterli. Bu projemizi destekleyen Beykoz Doğa Koleji ödül plaketlerinin ve ulaşımının sponsorluğunu da üstlenmiş durumda.
Diğer ÇROP etkinlikleri nelerdir?
ÇROP şu ana kadar bir çok ilginç projeye imza attı. Sakarya İl Halk Kütüphanesine 3000 çizgi romanlık bir kitaplık kurduk. Ücretsiz Çizgi Roman Okuma Stantlarıyla Türkiye’yi geziyoruz. Üniversitelerde Paneller düzenliyoruz. Çizgi Roman Atölyelerimiz İstanbul – Urfa arası bir alanda bir çok yerde çocuklarla buluştu. Hatta Norveç’ten gelen 14 üst düzey yönetici adayına bile çizgi roman çizdirdik. Çocuk Araştırma Merkezi (ÇAM)’ne sürekli büyüttüğümüz bir çizgi roman kitaplığı kurduk. Şimdi de Çizgi Roman Ödülleri anketini düzenledik.