Marvel Comics’in “Uçan Hollandalı”sını Tanıyor Musunuz?

Ümit Kireççi
...
Hollanda denilince akla gelen başlıca efsane olsa gerek “Uçan Hollandalı”. Ve elbette dünya mitolojilerini, dinlerini, efsanelerini, tarihlerini yağmalayan ve kendine mal eden comics endüstrisinin de ondan uzak duruş olması mümkün değildir. Uçan Hollandalı’nın birçok çizgi roman uyarlaması olmuş ama benim aklımda en çok Silver Surfer düşmanı Flying Dutchman’s Ghost gelmektedir.

Tarihler 1969 yılını gösterdiğinde ilk Silver Surfer dizisinin 8. sayısında ortaya çıkmış Flying Dutchman’s Ghost yani Captain Joost Van Straaten. Yaratıcısı da efsanevi Stan Lee.

Bu konuda ilerlemeden önce iyisi mi Uçan Hollandalı efsanesinin gerçekte ne olduğuna bakalım. Efendim, efsane Hollanda’nın sömürgecilikte en bi aktif olduğu zamanlarda ortaya çıkmış. Kaptan Van Der Decken; nam-ı diğer Davy Jones, aşırı hırslanarak gemisini büyük bir fırtınaya meydan okuyarak Afrika’nın en uç kısmında bulunan Fırtına burnuna yönlendirmiş ve ama fakat başarısız olarak tayfasının ölümüne neden olup gemisini batırmıştır. O sırada tarihler 18. Yüz yılın sonunu işaret etmektedir ve batan gemi nasıl olmuşsa bazı görgü tanıklarına göre aslında batmayarak denizde dolanmaya devam etmiştir. Bu söylentiler işte bu efsanenin doğmasına sebep olmuştur.

Aslında bu efsane mütevazı olmayı önermektedir ve aşırı hırslı bir yöneticinin doğayla kadere meydan okuyarak kendisine güvenen insanların hayatına adeta cinayet gibi kast etmesinin hikâyesidir. 

Operadan resme, romandan sinemaya defalarca uyarlanan bu efsanenin çizgi romana uyarlanmaması elbette olası değildir. Stan Lee, hayli duygusal, hassas, hırstan uzak, açgözlülük nedir bilmeyen karakteri Silver Surfer’ın karşısına Uçan Hollandalı’yı koyarak bir bakıma karakterini ve hikâyesini güçlendirmiştir. Karşıtlar üzerinden tezini sağlamlaştırma kuralına uyan yazar özünde çok başarılı bir iş çıkarmıştır.

Biz bu hikâyeyi şimdi yılını hatırlamadığım bir yılda Türkçe okuyabilmiştik. Yıllar sonra Gerekli Şeyler Yayıncılık’ın orijinal boyuta yakın tekrar baskısıyla da Silver Surfer ilk dizisinin tamamının tadına varabilmiştik.

Gelelim Flying Dutchman’s Ghost yani Captain Joost Van Straaten’in başına gelenlere.

Kurgusal karakter Captain Joost Van Straaten efsanedeki kaptanla aynı hatayı işleyerek tayfasının ölümüne neden olmuştur. Bunun için de sonsuza kadar arafta (limbo) dolanmakla cezalandırılmıştır. Ruhu asla huzur bulacağı ölüme ulaşamayacaktır. Onun bu durumunu fark eden şeytan Mephisto sonsuz huzur karşılığında Silver Surfer’a saldırmasını teklif eder. Kaptan bu önerinin üzerine atılır. Gemisiyle canlılar dünyasına geçer ve yeni edindiği güçlerle kahramana saldırır. Bu süreçte olanları sorgulayan Captain Joost Van Straaten kötülüğe hizmet etmektense arafta sonsuza kadar dolanmayı tercih eder ve Mephisto’nun yenilmesine sebep olarak cezasını çekmeye gider.

Daha sonra Marvel Comics’de toplamda 30 kez ortaya çıkan karakter zaman içinde büyük değişiklikler geçirmez. Daha çok harcanmak üzere ortaya çıkarılan ve dövdürülen ikinci derece kötü adam olarak ortalıkta gezinir. Ancak Silver Surfer’daki macerası bence efsanesine en yakışanıdır.

Notlar:

1 – Uçan Hollandalı’nın kaynağı konusunda sıkıntı var. Bu haliyle ilk olarak Silver Surfer’da ortaya çıktığı yazılsa da çizgi romansal kökenini yine aralarında Stan Lee’nin de bulunduğu Joe Sinnot ve John Buscema üçlüsünün bir arada çalıştığı Journey Into Mystery dizisi 56. sayısı olduğu söyleniyor. Öte yandan 1952 yılında basılan Strange Tales dizisinin 8. sayısı da ilk yorumun kaynağı olarak gösteriliyor.

2 – Uçan Hollandalı yine Marvel Comics tarafından 1985 yılında basılan ve Dave Cockrum imzası taşıyan The Futurians adlı grubun lideri olarak gösterilse de birçok farklı uyarlama gibi yukarıda bahsettiğim karakterle bağı bulunmamaktadır.